Kapadokya Jeolojik Miras ve Kaya Oyma Yapıları Uygulama ve Araştırma Merkezi

Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi (NEVÜ) Kapadokya Jeolojik Miras ve Kaya Oyma Yapıları Uygulama ve Araştırma Merkezi öğretim üyeleri,  Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı için “Kaya Düşmelerinden Kaynaklı Afetlerin Değerlendirilmesine Yönelik Teknik Kılavuz” ve “Kayadan Oyma Yapılarda Meydana Gelen Çökmelerden Kaynaklı Afetlerin Değerlendirilmesine Yönelik Teknik Kılavuz” hazırladı.

Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi (NEVÜ), Kapadokya Jeolojik Miras ve Kaya Oyma Yapıları Uygulama ve Araştırma Merkezi ve Jeoloji Mühendisliği öğretim üyeleri Doç. Dr. Mutluhan Akın, Prof. Dr. İsmail Dinçer ve Dr. Öğr. Üyesi Ahmet Orhan tarafından, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD-Ankara) için teknik personelin, konuyla ilgilenen mühendislerin ve bilim insanlarının kullanımına dönük olarak iki ayrı teknik kılavuz hazırlanmıştır.  

NEVÜ öğretim üyeleri tarafından hazırlanan ve basılarak dağıtımına başlanılan teknik kılavuzlardan “Kaya Düşmelerinden Kaynaklı Afetlerin Değerlendirilmesine Yönelik Teknik Kılavuz”da Türkiye’de oldukça yaygın olarak gözlenen, can ve mal kaybına neden olan kaya düşme tehlikesi altındaki alanlarda kaynak zonuna yönelik veri toplanmasına ve elde edilen veriler yardımıyla kaya düşme modellemelerinin doğru ve güvenilir şekilde gerçekleştirilmesine yönelik güncel bilgiler sunuldu. Bununla birlikte kaya düşmelerinin iyileştirilmesinde güncel olarak kullanılan farklı kaya düşmesi koruma ve önleme yöntemleri hakkında detaylı açıklamalara yer verildi.  Uluslararası literatürde kaya düşmeleri konusunda kitap türü farklı kaynaklar bulunmasına rağmen, Türkiye’de doğrudan kaya düşmelerinin incelenmesine ve değerlendirilmesine yönelik bir kılavuz kaynak bulunmamakta. Bu açıdan değerlendirildiğinde, kaya düşmelerinin detaylı olarak incelenmesine ve modellenmesine yönelik olarak hazırlanan bu kılavuz, Türkiye’de kaya düşmeleri açısından Türkçe kaynak olarak bir ilk olurken bu alanda önemli bir açığı kapatmış oldu.

“Kayadan Oyma Yapılarda Meydana Gelen Çökmelerden Kaynaklı Afetlerin Değerlendirilmesine Yönelik Teknik Kılavuz”un da ise,  başta Kapadokya bölgesi olmak üzere, zayıf kayalar içerisinde açılmış kaya oyma mekânlarda meydana gelen/gelebilecek duraysızlıkların değerlendirilmesine yönelik teknik bilgiler yer almakta. Kaya oyma mekân duraysızlıklarına yönelik olan kılavuz içerisinde, Kapadokya bölgesindeki örneklerden de yararlanarak kaya oyma yapılarda saha değerlendirme yöntemleri ve bu yöntemlerin uygulama esasları hakkında bilgiler verilmekte. Bunun yanı sıra, kaya oyma mekânlarda oluşabilecek duraysızlık türleri ve bu duraysızlıkların önlenmesine yönelik olarak uygulanabilecek güçlendirme ve iyileştirme yöntemleri kılavuz içerisinde anlatılmaktadır. Türkiye’de bu konuda detaylı olarak hazırlanmış Türkçe bir kaynak bulunmamasından dolayı birçok açıdan yol gösterici nitelikte hazırlanan bu kılavuz, özellikle afet bölgelerinde yer alan kaya oyma yapıların değerlendirilmesi, iyileştirilmesi ve kullanıma açılabilmesi konusunda yararlı olacaktır.